De Pelgrim. Kunst en zingeving in een onttoverde wereld (1924-1931)

De tentoonstelling liep in het Prentenkabinet van het KMSKA van 27 mei tot en met 3 september 2023.

De avant-garde is – na de barok – de boeiendste artistieke periode die we in onze contreien hebben gekend. Het Prentenkabinet van het KMSKA herontdekte tijdens het stadsfestival het kunstgenootschap De Pelgrim (1924-1930). De expo focuste op een onderbelicht kenmerk van de historische avant-garde: haar gelovige dimensie.

Je herontdekte hier het (internationale) netwerk van De Pelgrim en de religieuze gemeenschapskunst van het interbellum. Zoals vele andere cultuurkritische stemmen maakten de bezielers van De Pelgrim zich zorgen over waartoe de doorgedreven modernisering zou leiden. Om de kerkelijke kunst te moderniseren én om een dam op te werpen tegen de moderne massacultuur stichtten Felix Timmermans, Ernest Van der Hallen en Flor Van Reeth in 1924 – in het Lierse begijnhof – De Pelgrim.

Bij de eerste twaalf leden – apostelen – zaten schilders, architecten, dichters, schrijvers, muzikanten, ontwerpers en theatermakers. De Pelgrim streefde naar gemeenschapskunst en trachtte moderniteit en geloof te verenigen. Van 1924 tot 1931 nodigden zij de hele geloofsgemeenschap uit voor ‘een pelgrimage naar het innerlijke’. Die zoektocht kreeg concreet vorm in een gelijknamig tijdschrift en in twee tentoonstellingen in 1927 en 1930 in Antwerpen. De Antwerpse jezuïet Leonce Reypens was de ‘geestelijke leidsman’ van het genootschap en medestichter van het Antwerpse Ruusbroecgenootschap. Gekende leden waren Albert Servaes, Huib Hoste, Renaat Veremans, Gerard Walschap, René Demedts en Marnix Gijsen.

De tentoonstelling ging gepaard met dit boek.