Podcast ‘Barokke Influencers’ | aflevering 8: Leen Huet en Johan Verberckmoes

“De wereld was in een grotere chaos dan vandaag”

Voor de 8^ste aflevering van de podcast – opgenomen tijdens de opening van het festival – dook Anke Verschueren samen met Leen Huet  – kunsthistorica en auteur – en Johan Verberckmoes – hoogleraar geschiedenis aan de KU Leuven – in de 17de eeuw. Samen schetsen ze aan de hand van sappige anekdotes een veelkleurig beeld van een chaotische eeuw waarin kunst en wetenschap volop bloeien.

“De barok is een kunstvorm die zich leent in elke discipline om via uitbundige vormen te zoeken naar het innerlijke van de mens. En dat recept vertaalt zich wereldwijd, tot in Latijns-Amerika of de Filipijnen.” – Johan Verberckmoes

Ontreddering

Huet en Verberckmoes leggen beide de nadruk op de enorme reikwijdte van de barok. Die oefende in de 17de eeuw invloed uit tot in Azië en Latijns-Amerika. Maar hoe zag de wereld eruit in de 17de eeuw? Wat voor beeld kunnen we ons daarvan vormen? Verberckmoes en Huet schetsen – doorspekt met anekdotes over onder andere de jeugd van Rubens – een beeld van een onstabiele, gepolariseerde wereld van burgeroorlogen en politieke systemen die in elkaar stuikten, een klimaatcrisis en zelfs aardbevingen. Die chaos sijpelde op kleine schaal door tot in huiselijke kring en stelde mensen voortdurend voor nieuwe uitdagingen. De ontreddering die er heerste, uitte zich volgens Verberckmoes in de overdadigheid van de barok.

 “De barokkunst is eigenlijk een heel inclusieve kunst. Het is alsof die werken hun armen uitsteken en je omarmen om je naar binnen te voeren.” – Leen Huet

Rubens

Ook Rubens is in deze podcast niet ver weg. Huet staat stil bij zijn jeugd, geeft je een glimp van zijn correspondentie met vorsten en geleerden in het buitenland en zijn rol als ‘spion’. Rubens bewoog zich als man van de wereld in de hoogste kringen. Maar hoe zag het leven van de gewone mensen eruit? Verberckmoes zoomt daarop in en legt de link naar de rol van de jezuïeten, hun sodaliteiten en de sociale promotie die zij faciliteerden door middel van beurzen en patronage.

Vuurwerk

Hoe werd kunst door de gewone mensen eigenlijk beleefd in de zeventiende eeuw? Huet maakt duidelijk dat de bevolking heel wat kunst kon zien, bijvoorbeeld in kerken waar vaak muziek te horen was. Huet neemt je ook mee naar de extravagante begrafenis van Rubens. Verberckmoes vult aan en vertelt hoe de theaterstukken van de jezuïeten alles in het werk stelden om de toeschouwers te beroeren door alle zintuigen aan te spreken. Zelfs met vuurwerk!

“Vandaag hebben we als nooit tevoren toegang tot alle mogelijke kunstvormen en expressies. Die unieke rijkdom is onovertroffen. In die zin hebben we nu een positie die voor mij vergelijkbaar is met die veelheid van de barok.” – Johan Verberckmoes

Wetenschappen

Tot slot kijken Huet en Verberckmoes naar de rol van de wetenschappen in de barok. Huet maakt duidelijk hoe kunst en wetenschap voor een kunstenaar als Rubens hand in hand gingen en hoezeer hij, de jezuïeten én veel tijdgenoten zich verdiepten in de optica, de geschiedenis, wiskunde, astronomie én filosofie.

Beluister hier de podcast. En meld je aan voor onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van toekomstige afleveringen, activiteiten en de laatste nieuwtjes.