Maart-November 2023

de gezichten achter het festival: Steven van impe

Barokke Influencers wordt door vele handen gedragen: van curatoren, vormgevers, professoren tot tentoonstellingsmakers. Al deze mensen hebben één ding gemeen: een bijzondere interesse voor de barok. Ieder binnen zijn of haar eigen vakgebied en expertise. Waaraan denken zij bij het woord ‘barok’ en wie is hun favoriete ‘barokke influencer’? De komende weken stellen we de gezichten achter het festival hier aan je voor.

Steven Van Impe

Curator Steven Van Impe van de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience bekommert zich al sinds 2006 om de oude drukken en handschriften uit de rijke bibliotheekcollectie. De 17de eeuw had voor hem nog maar weinig geheimen. Totdat er een nieuwe uitdaging opdook. De voorbije jaren sloeg Van Impe een zijweg in van de literatuur naar het voor hem relatief onbekende terrein van de kunstgeschiedenis. En daar was goede reden voor. Op de plek van de Nottebohmzaal lag in de 17de en 18de eeuw namelijk een bijzondere kapel: de Sodaliteit.

De Sodaliteit: de plek waar het allemaal begon

Wat is je rol binnen het festival?

‘Ik lever op twee verschillende vlakken een bijdrage aan het festival. Enerzijds ben ik één van de curatoren die meewerkt aan de tentoonstelling “Jezuïeten, Rubens en de kunst van het overtuigen in de 17de eeuw” in de Sint-Carolus Borromeuskerk. Daarnaast ben ik curator van de tentoonstelling die in de Nottebohmzaal zal doorgaan over het interieur van de Bovensodaliteit.’

Waarom sluiten de Erfgoedbibliotheek aan bij het festival?

‘Omdat het hier allemaal gebeurd is. Wat vandaag de Erfgoedbibliotheek is, was vroeger deel van een Jezuïetencomplex. We liepen al heel lang rond met het idee om iets te doen rond het interieur van de Bovensodaliteit. Dit was het uitgelezen moment om ons wagonnetje aan de trein te hangen en binnen het kader van het festival de tentoonstelling te realiseren.’

Aandacht voor de kleine garnalen

Wat is het eerste woord dat in je opkomt als je denkt aan de barok? Waarom?

‘Ik kan daar echt niet op antwoorden, want ik werk al twintig jaar over de 17de eeuw. Voor mij is het een veel te complex gegeven om daar in twee zinnen iets treffend op te antwoorden. Ik zit er te diep in. Tweehonderd jaar samenvatten in twee of drie woorden en daar gelukkig mee zijn, dat lukt me gewoon niet.’

Heb je een favoriete Barokke Influencer?

‘Opnieuw, ik vind het heel moeilijk om daar een antwoord op te geven. Maar ik wil wel het volgende meegeven: iedereen denkt bij de 17de eeuw in onze streken altijd aan de grote drie of vier kunstenaars. Je zit in de kunstgeschiedenis met een soort hiërarchie: Rubens bovenaan en dan zak je steeds verder af. Totdat je mensen als Anton Goubau tegenkomt. En dan daal je nog verder af naar mensen waar zelfs nog niemand van gehoord heeft. Eigenlijk gaat het in onze expo over die mensen. Namen die je misschien als kunsthistoricus wel eens bent tegengekomen, maar die het grote publiek niets zeggen. En daaronder zitten nog meer lagen met kunstenaars die niemand kent.

Eén van die schilders is Marc Antonio Garibaldo. Hij maakte twee werken voor de westwand van de Sodaliteit. Niemand weet daar eigenlijk iets van, we weten zelfs niet zeker of zijn achternaam nu eigenlijk Garibaldo of Garibaldi is. Hij heeft een Italiaanse naam maar we weten dat hij wel in Antwerpen is geboren. We kunnen een twintigtal kunstwerken aan hem toeschrijven, maar er is nooit iemand geweest die die kunstenaar aandacht heeft geschonken. Met deze expo halen we hem al een beetje uit de schaduw.

Zijn schilderijen zijn zeker niet slecht, maar we zijn zo gewend om in musea altijd de topkwaliteit te zien van meesters als Rubens en Van Dyck. In mijn ogen heeft dat ervoor gezorgd dat ons beeld van 17de-eeuwse kunst een beetje misvormd is. Er was maar één Rubens en één van Dyck, maar er waren nog schilders die ook een rol speelden en ook opdrachten kregen. Het kan zeker de moeite zijn om eens wat meer naar die kleinere garnalen te kijken.’

Lees meer over de centrale tentoonstelling “Jezuïeten, Rubens en de kunst van het overtuigen in de 17de eeuw”!