[Anoniem], S. Rosalia, 18de eeuw (?), beklede kopergravure op perkament (Antwerpen, Bibliotheek Ruusbroecgenootschap, RG-PC Beklede prenten 9a).
Maart-November 2023

Programma ‘Barokke Influencers’ officieel voorgesteld aan de pers

Verschillende tentoonstellingen, barokke muziekconcerten, een lezingenreeks met sprekers uit binnen- en buitenland en een markant belevingsparcours voor jong en oud: dat is Barokke Influencers. Op verzoek van initiatiefnemers UCSIA en Universiteit Antwerpen heeft intendant Harold Polis ruim vijftien cultuurhuizen en organisaties samengebracht, waaronder het KMSKA, het Museum Snijders&Rockoxhuis, Tutti Fratelli en Port of Antwerp-Bruges. Dit stadsfestival van traditie en vernieuwing vindt plaats van maart tot en met november 2023. De centrale vraag luidt: waarom zijn we vandaag nog steeds kinderen van de barok?

[Anoniem], S. Rosalia,
achttiende eeuw (?), beklede kopergravure
op perkament (Antwerpen, Bibliotheek
Ruusbroecgenootschap, RG-PC Beklede
prenten 9a).

Vlaanderen is een nieuw stadsfestival rijker: Barokke Influencers, dat zich onderscheidt door een indrukwekkende lijst partners die het programma mee vormgeven. Opvallend is ook de veelzijdigheid van het programma: op een barokke manier zet het festival in op verschillende artistieke en intellectuele disciplines. Kunstliefhebbers kunnen zich laven aan drie grote tentoonstellingen en klassieke muziekconcerten op verschillende locaties in de Antwerpse binnenstad, terwijl sprekers uit binnen- en buitenland zich een jaar lang zullen buigen over ‘Grote vragen’ waar we als samenleving vandaag mee worstelen: thema’s als vrijheid en verantwoordelijkheid, zingeving, menselijke maakbaarheid en het spanningsveld tussen kolonisatie en dekolonisatie komen aan bod. De Albanese schrijver en professor Lea
Ypi bijt op 29 maart 2023 de spits af.

Rubens en de jezuïeten

Met een prestigieuze tentoonstelling op drie historische locaties krijgt de bezoeker de kans om de barok op een verrassende manier te ervaren. In de gaanderijen van de Sint-Carolus Borromeuskerk ontdek je het Antwerpen van de zeventiende eeuw, een kosmopolitisch handelscentrum waar de jezuïeten een hoofdrol spelen. Met behulp van unieke documenten, prenten en kunstobjecten tonen we hoe de jezuïeten van toen hun tijdgenoten trachtten te overtuigen. In het Museum Snijders&Rockoxhuis staat de bekendste Antwerpse barokschilder centraal: Peter Paul Rubens.

De jezuïeten waren een belangrijke opdrachtgever van Rubens. Op hun vraag realiseerde hij 39 plafondschilderingen in de Sint-Carolus Borromeuskerk, die bij de brand van 1718 verloren gingen. Tijdens Barokke Influencers proberen we die verloren gegane kunstschat weer tot leven te wekken, aan de hand van ruim veertig binnen- en buitenlandse topstukken van Peter Paul Rubens, Jacob de Wit en Daniël Seghers. Tegelijkertijd kan men in de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience het ware verhaal van de Nottebohmzaal ontdekken. Het was de plek waar zich tijdens de zeventiende eeuw het gebouw van de Sodaliteit bevond, het genootschap waar Peter Paul Rubens, Antoon van Dyck en zoveel andere Antwerpse barokkunstenaars deel van uitmaakten.

Felix Timmermans, Christus bespot -1930 – Tempera op paneel

Avant-garde en hedendaagse kunst

De avant-garde is na de barok zonder twijfel de boeiendste artistieke periode die we in onze contreien hebben gekend. Het Prentenkabinet van het KMSKA herontdekt tijdens het stadsfestival het kunstgenootschap De Pelgrim (1924-1930), met bekende leden als Felix Timmermans, Gerard Walschap en Marnix Gijsen. De Pelgrim streefde naar gemeenschapskunst, en trachtte moderniteit en religiositeit te verenigen. In het Atrium van het Havenhuis, het landmark van architecte Zaha Hadid, maakt het stadsfestival ten slotte de brug naar het heden. In samenwerking met Port of Antwerp-Bruges zal curator Sergio Servellón een dialoog met hedendaagse kunstenaars op gang brengen.

Barokke Influencers vandaag

In aanloop naar het stadsfestival lanceert de organisatie alvast de tweewekelijkse podcast Barokke Influencers. Iedere aflevering zoomt in op een universeel onderwerp dat tegelijkertijd eeuwenoud en brandend actueel is. In gesprek met allerhande influencers van vandaag onderzoekt podcastmaker Anke Verschueren hoezeer de erfenis van de barok nog doorleeft. Welke veranderingen heeft de kunst van het overtuigen op vier eeuwen tijd ondergaan? En hoe (onbewust) schatplichtig zijn influencers anno 2022 nog aan hun barokke voorgangers, de jezuïeten? De eerste aflevering met kunstenaar en activist Jaouad Alloul is te beluisteren o.a. via Spotify en deze website.