Kristof Smeyers wint de ‘Barokke Poëziewedstrijd’ met een barokke ode aan Antwerpen

Rubi – The Cultural Factory organiseert tweejaarlijks een poëziewedstrijd voor alle studenten, personeelsleden en alumni van de Universiteit Antwerpen en de AP Hogeschool. Dit jaar stond de wedstrijd in het teken van Barokke Influencers.

Kristof Smeyers kaapte de hoofdprijs weg met zijn gedicht ‘Uit al uw poriën vloeit de Schelde’. Kristof is postdoctoraal onderzoeker aan het Ruusbroecgenootschap van de Universiteit Antwerpen. Wat heeft hij met barok, poëzie en religieuze beeldtaal? We gingen met hem op de koffie.

De poëziewedstrijd

“Ik schrijf normaal gezien geen gedichten. Dit was eigenlijk mijn eerste gedichtje sinds de lagere school. Voor de rest schrijf ik wel non-fictie. Mijn uitgever heeft daar het label ‘literaire non-fictie’ op geplakt, al weet ik niet precies wat dat betekent.

Ik zag de oproep op het laatste moment en ik was meteen mee omdat ik de promotiefilmpjes had gezien. Ik heb niet specifiek één van de drie voorgestelde kunstwerken gekozen. Ik dacht dat dat vrijblijvend was (lacht). Maar ik had net de tentoonstelling ‘Barokke Influencers: Jezuïeten, Rubens en de kunst van het overtuigen’ bezocht en ik zat dus nog helemaal in die hogere sferen.”

Barokke Influencers

“Ik vond de expo heel goed. Mijn favoriete deel bevindt zich in de gaanderijen van de Sint-Carolus Borromeuskerk. Al ben ik natuurlijk bevooroordeeld omdat ik werk bij het Ruusbroecgenootschap, die dat deel samenstelde. Ik was heel positief verrast door de aanwezigheid van objecten die bij ons liggen en die ik zelf niet kende. Het was heel fijn om al die dingen boven water te zien komen in een hele andere context dan het gebouw van het Ruusbroecgenootschap. Hoe zo van die kleine devotieprentjes heel anders aanvoelen als je ze in de Carolus Borromeuskerk legt.

Zelf ben ik niet actief betrokken geweest bij de voorbereidingen van Barokke Influencers. Ik heb wel over de schouder van de collega’s kunnen meekijken, wat een absoluut voorrecht was. En ik had ook de catalogusteksten op voorhand gezien.

Voor mij springt er niet meteen één barokke kunstenaar uit. Ik durf geen top drie maken van, ik ben bang dat ik dan iemand voor het hoofd ga stoten (lacht).  Als ik toch voor barokke stijlen moet gaan, dan ga ik liefst all-out Italië. In Antwerpen vind ik de Carolus Borromeuskerk an-sich een enorm mooi barokwerk. Het is ook zo’n totaalkunstwerk: de akoestiek zit er altijd goed, het licht valt er altijd mooi binnen, …”

Mystieke beeldtaal en het bovennatuurlijke

“Ik heb zelf heel weinig met barok, of eerder: ik had heel weinig met barok. Dat is helemaal verbeterd nu (lacht). Maar ik heb wel iets met religieuze en mystieke thema’s omdat dat mijn werk is. Dus ik zit wel in die context en ik ben bekend met de taal van de jezuïeten, of de influencer-taal zoals het festival het zo mooi verwoordt. Ik zie dat zelf van dichtbij in bronnen voornamelijk uit de 19^de en 20^ste eeuw.

Mijn onderzoekspecialisatie zit in het bovennatuurlijke. Ik houd me bezig met 19^de– en 20^ste-eeuwse mirakels, vooral als ze zich op een lichaam manifesteren. Dan gaat het om dingen als stigmata, mensen die de wonden van Christus op hun lichaam dragen of claimen te dragen, exorcismes, mensen die bezeten zijn, …

Met het Religious Bodies-team hebben we daar al enkele tentoonstellingen over gemaakt. In 2021 liep Passie: verhalen uit hart in de Sint-Pauluskerk in Antwerpen. In 2019 maakten we Wonde(r): De fascinatie voor het lijdende lichaam in het KADOC in Leuven. Kleine tip: je kan beide expo’s nog virtueel bezoeken.”

Linken met hedendaagse problematieken

“Van het Barokke Influencers-programma, probeer ik de lezingen zo veel mogelijk mee te pikken. Het debat met Geert Buelens, Daria Bukvić en Jonas Staal over activisme en kunst in het KMSKA was bijvoorbeeld heel begeesterend. Ik ben eerder geneigd om gaatjes te zoeken in mijn agenda voor activiteiten die expliciet linken met hedendaagse problematieken. Omdat je daar zoals toen, in de barok, zowat vonken kunt krijgen. Dat past wel binnen de geest van het festival. Het artistiek laboratorium ‘Zoek-Stadion’ dat binnenkort in het Havenhuis opent, heb ik ook aangekruist in mijn agenda.”