Grote Vragen over onderwijs & (de)kolonisatie

In het najaar zet Barokke Influencers de zoektocht naar antwoorden op de Grote Vragen voort. Eerder al stonden we stil bij verschillende uitdagingen op het vlak van solidariteit en verantwoordelijkheid en geloof, identiteit en de relatie tot andersdenkenden.

Net zoals in het voorjaar gebruiken we de lezingenreeks om onze samenleving aan die van de barok uit de zeventiende eeuw te spiegelen. Zo willen we onderzoeken waarom we kinderen zijn en blijven van de barok. De woelige zeventiende eeuw met al zijn uitdagingen en kansen toont meer gelijkenissen met onze tijd dan we misschien zouden denken.

De thema’s waarop we ons zullen focussen in de herfst zijn onderwijs en wetenschappen en de rol en impact van missies.

Wiskunde en wetenschappen

Wiskunde en wetenschappen waren voor jezuïeten in de zeventiende eeuw zo belangrijk dat ze er speciaal een school voor oprichtten in Antwerpen. Onderwijs was voor hen sowieso van kapitaal belang. Ze waren zo rotsvast overtuigd van het vormingspotentieel van mensen dat ze er een uitgebreid netwerk van scholen voor uitbouwden. Ze stonden garant voor kwalitatief onderwijs. En daarin hadden ook wiskunde en wetenschappen hun plaats. De jezuïeten in Antwerpen hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van deze disciplines. Specialist Ad Meskens laat zien waarom jezuïeten zoveel belangstelling hadden voor wiskunde en wetenschappen. Hij maakt heel erg aanschouwelijk hoe wiskunde en wetenschappen overal weer opdoken en hoe de samenwerking van de jezuïeten met schilders als Peter Paul Rubens hen bracht tot nieuwe inzichten.

Lees meer over de lezing van Ad Meskens …

Ook vandaag zijn wiskunde en wetenschappen mee bepalend voor het aanpakken van de grote uitdagingen van vandaag en morgen. Juist daarom verdienen ze een volwaardige plek in ons onderwijs. Tijdens de lezingenavond Wiskunde en wetenschappen als kunst voor morgen maken Ann Dooms en Manuel Sintubin dat heel aanschouwelijk. Hoogleraar wiskunde Ann Dooms beargumenteert dat wiskunde en abstract denken als echte kunsten de verbeelding zodanig stimuleren dat ze ongekende patronen blootleggen en het onmogelijke mee werkelijkheid helpen worden. Professor geologie Manuel Sintubin toont daarnaast aan dat de wetenschappen onze blik op de menselijke tijd op aarde fundamenteel hebben veranderd, maar dat diezelfde menselijke aanwezigheid op aarde een onuitwisbare impact heeft op de geologische ontwikkeling van de planeet. Onze acties van vandaag laten diepe sporen na, en juist daarom moeten we in heel andere tijdsschalen leren denken om de toekomst van de (mens op) aarde vorm te geven.

Lees meer over deze lezingenavond …

Onderwijs en emancipatie

Onderwijs was en is veel breder dan wiskunde en wetenschappen. Jezuïeten hebben altijd heel erg ingezet op de emancipatorische kracht van onderwijs in de maatschappij. En daarbij gaan ze heel actief op zoek naar mensen bij de grenzen, dichtbij en veraf, letterlijk en figuurlijk. Tijdens een panelgesprek bekijken we dit van naderbij aan de hand van drie kwetsbare groepen in onze samenleving die vandaag de dag met verschillende uitdagingen geconfronteerd worden: jongeren, gevangenen en vluchtelingen. De centrale vraag klinkt even eenvoudig als het antwoord complex is: hoe gaat men met die uitdagingen om en hoe kan onderwijs daartoe bijdragen? Dat onderzoeken Bob Van de Putte, Eddy Vandevelde, Bruno Standaert en Gerlinde Verbist onder leiding van Nicolas Standaert.

Lees meer over dit panelgesprek …

De leerkracht als influencer

Tot slot staan we in een webinar nog stil bij de leerkracht als influencer. Maar wat is dat, influencen in het onderwijs? In een gesprek met onderwijsexpert Jan Royackers van Schoolmakers denken we na over wat ‘impactvol en effectief lesgeven’ kan betekenen. In een tweede luik van het webinar gaan we tijdens een panelgesprek met leerkrachten in op de vraag hoe zijzelf kijken naar hun rol als ‘influencer’. We zoomen daarbij in op twee centrale vragen: (1) Wat betekent influencen in de rol van leerkracht en hoe verschilt dit van wat influencers en zijzelf op sociale media doen? En (2) Hoe doe je dat, influencen in de klas? Tot slot sluiten we het webinar af met een gesprek over de betekenis van ‘influencen in het onderwijs’ voor het bredere onderwijsveld met Philip Brinckman, pedagogisch directeur van het Sint-Jozefcollege in Turnhout en voorzitter van de Commissie Beter Onderwijs. Het geheel wordt aan elkaar gepraat door gastvrouw Ella Michiels, concertpresentatrice en presentatiecoach voor VRT.

Lees meer over dit webinar …

De rol en impact van missies

In de zeventiende eeuw leverde de kerk immense inspanningen om het ene, ware, katholieke geloof overal te verspreiden. De ontdekking van nieuwe gebieden en volkeren zette hen nog meer aan missies op te zetten in alle windrichtingen om zieltjes te winnen. Goedschiks als het kon, kwaadschiks als het moest. Want om zoveel mogelijk individuen te redden was het noodzakelijk om het katholieke geloof zo nodig op te leggen. Deze modus operandi bepaalde in belangrijke mate de relaties en machtsverhoudingen en heeft verstrekkende gevolgen tot vandaag.

Jezuïeten zetten missie op de kaart

Dankzij hun onvergelijkbare en brede netwerk van missieposten hebben de jezuïeten een zeer grote stempel gedrukt op het katholieke missieverleden. Bovendien hielden ze daarvan nauwkeurig verslag bij en maakten ze ook vele kaarten van de pas ontdekte gebieden. Die documenten bieden een ongekende inkijk in hun manier van werken. De brieven en kaarten waren uitdrukking van de koloniale expansie, maar waren ook het resultaat van transculturele communicatie. Tijdens een lezingenavond met afrondend panelgesprek onder leiding van Christiane Stallaert onder de titel Missions, Maps and Mediators. Influential Encounters between Jesuits and Native Americas gaan Mirela Altic en Francismar Alex Lopes de Carvalho dieper in op deze geschiedenis. Professor Altic staat stil bij de incorporatie van inheemse kennis in de jezuïetenkaarten, terwijl professor Carvalho laat zien hoe ook lokale elementen werden opgenomen om het katholieke geloof te verspreiden.

Lees meer over deze lezingenavond …

China en het Westen ontmoeten elkaar

De jezuïeten waren niet enkel actief in het Westen. Ook in het Oosten hadden ze tal van missieposten. Meer nog, het waren jezuïeten die als eerste westerlingen toelating kregen om zich in China te vestigen. En in dat verhaal speelt een West-Vlaming een hoofdrol: Ferdinand Verbiest slaagt erin aangesteld te worden als mandarijn-astronoom. De wetenschap zal een manier worden om het geloof onder bepaalde voorwaarden te kunnen verspreiden. Journaliste Veerle De Vos schreef een boek over de lange tocht van Verbiest naar het Oosten en over de eerste echte ontmoeting tussen China en het Westen. Wat leverde deze eerste ontmoeting beide partijen op? En kunnen we nog iets leren van de blik waarmee de jezuïeten naar China keken, in een tijd waarin China steeds assertiever – opnieuw – zijn plaats opeist in de wereld? Dat onderzoeken we in een panelgesprek met Mario Cams en Dorien Emmers naar aanleiding van het verschijnen van het boek van Veerle De Vos. Stefan Blommaert zal het gesprek in goede banen leiden.

Lees meer over de boekvoorstelling …

De missies vandaag

Over de eeuwen heen zouden de vele gedwongen bekeerlingen zich het katholieke geloof eigen maken en er ook zelf mee aan de slag gaan. Het vormde de voedingsbodem voor hun eigen visie op het katholieke geloof dat ze zelf zouden gaan propageren. En dat heeft verstrekkende gevolgen tot vandaag. De bekeerlingen van eertijds zijn de missionarissen van vandaag. Zij zijn nu bepalend voor het aangezicht en de identiteit van het katholieke geloof met zijn universele appel. In een panelgesprek met Nozizwe Dube, Idesbald Goddeeris, Théogène Havugimana en Marit Monteiro onderzoekt Sibo Kanobana hoe we ons vandaag verhouden tot dat missieverleden. Hoe ondergingen mensen dat geloof, eigenden ze het zich toe en maakten ze er iets nieuws van? Welke impact heeft dit voor het uitzicht van het geloof van morgen?

Lees meer over dit panelgesprek …

Bekijk alle Grote Vragen …